Polska adaptacja Przesiewowej Skali Zainteresowań Pedofilnych (SSPI)

Autorki projektu:

dr Monika Zielona-Jenek
dr Olga Węglerska
prof. dr hab. Maria Beisert

Współpraca:
prof. Michel C. Seto
Forensic Research Unit, Institute of Mental Health Research, University of Ottawa

Osoby, które popełniły przestępstwa seksualne przeciw małoletnim charakteryzować się mogą różnymi wzorcami zainteresowań seksualnych. Szacuje się, że około 50% z nich przejawia zainteresowania pedofilne (osobami o cechach płciowej niedojrzałości) lub hebefilne (osobami na pierwszych etapach dojrzewania). Identyfikacja zainteresowań pedohebefilnych jest ważnym elementem diagnozy takich pacjentów, ponieważ stanowią one czynnik ryzyka recydywy przestępstw seksualnych przeciw małoletnim.

W diagnozie seksuologiczno-sądowej samoopisowe metody identyfikacji zainteresowań seksualnych mają ograniczoną wiarygodność. Metody uznawane za bardziej obiektywne, takie jak np. fallometria, często zaś są niedostępne. W Polsce brakuje zweryfikowanych empirycznie protokołów ich stosowania.

Przesiewowa Skala Zainteresowań Pedofilnych (Screening Scale for Pedophile Interest, SSPI; Seto i Lalumière, 2001) jest metodą, która wspierać może trafność diagnozy zainteresowań pedohebefilnych skazanych za przestępstwa seksualne przeciw małoletnim. Opiera się ona na ocenie czterech istotnych cech zachowań seksualnych podjętych wobec małoletnich, które zostały zidentyfikowane w badaniach fallometrycznych jako efektywne predykatory zainteresowań pedohebefilnych. Są to: wiek ofiary poniżej 12 lat, jej męska płeć, brak pokrewieństwa oraz większa niż jeden liczba poszkodowanych małoletnich.   

By ocenić użyteczność SSPI w polskich warunkach przeprowadziłyśmy badanie z udziałem 211 mężczyzn osadzonych w zakładach karnych za przestępstwa seksualne przeciw małoletnim poniżej 15 lat (art. 200 k.k.). 
Trafność zbieżną potwierdziły istotne dodatnie korelacje SSPI z kliniczną diagnozą zaburzenia preferencji seksualnych pod postacią pedofilii (ICD 10, F.65.4), wcześniejszymi skazaniami za kontaktowe przestępstwa seksualne przeciw dzieciom, przestępstwa związane z materiałami o charakterze seksualnego wykorzystywania dzieci (CSEM) oraz ze szczegółową liczbą małoletnich poszkodowanych – zarówno oficjalnie wykrytych, jak i podanych przez uczestników w samoopisie. Na trafność różnicową skali wskazały nieistotne lub ujemne korelacje z historią przestępstw innych niż seksualne, przestępstw seksualnych przeciw osobom powyżej 15 lat oraz z nasileniem zaangażowania w konsensualne relacje intymne z osobami dorosłymi.

Publikacje związane z projektem:

Zielona-Jenek, M., Seto, M.C., Lalumière, M.L. (2020). Przesiewowa Skala Zainteresowań Pedofilnych (SSPI, SSPI-2). Polskie tłumaczenie dostępne jest tutaj. 
Zielona-Jenek, M., Węglerska, O., Seto, M.C., Beisert, M. (w recenzji). Validation of the Screening Scale for Pedophilic Interests (SSPI) in a Polish Prison Sample of Men Who Committed Contact Sexual Offenses Against Children.