Polska adaptacja Przesiewowej Skali Zainteresowań Pedofilnych (SSPI)

Autorki projektu:

dr Monika Zielona-Jenek
dr Olga Węglerska
prof. dr hab. Maria Beisert

Współpraca:
prof. Michel C. Seto
Forensic Research Unit, Institute of Mental Health Research, University of Ottawa

Osoby, które popełniły przestępstwa seksualne przeciw małoletnim charakteryzować się mogą różnymi wzorcami zainteresowań seksualnych. Część z nich przejawia zainteresowania pedofilne i hebefilne. Identyfikacja zainteresowań pedohebefilnych jest niezwykle ważnym elementem w ich diagnozie, ponieważ stanowią one czynnik ryzyka recydywy tych przestępstw.

W kontekście diagnozy seksuologiczno-sądowej metody pomiaru zainteresowań seksualnych oparte na samoopisie mogą być niewiarygodne, natomiast metody uznawane za bardziej obiektywne (np. fallometria) są często niedostępne, brak też w Polsce zweryfikowanych empirycznie protokołów ich stosowania.
W kontekście tym użyteczne jest wykorzystanie metod opartych na ocenie charakterystyki zachowań seksualnych, takich jak Przesiewowa Skala Zainteresowań Pedofilnych (Screening Scale for Pedophile Interest, SSPI; Seto i Lalumière, 2001). Skala składa się z czterech pozycji testowych odnoszących się do cech małoletnich, wobec których diagnozowany podjął zachowania seksualne. Cechy te (wiek poniżej 12 lat, męska płeć, brak pokrewieństwa oraz większa niż jeden liczba poszkodowanych małoletnich) zostały zidentyfikowane w badaniach fallometrycznych jako pozwalające efektywnie przewidywać prawdopodobieństwo zainteresowań pedohebefilnych.  

W badaniu własnym przeprowadzonym z udziałem 211 mężczyzn osadzonych w polskich zakładach karnych za przestępstwa seksualne przeciw małoletnim poniżej 15 lat (art. 200 k.k.), sprawdzono własności psychometryczne SSPI i wykazano trafność metody. 
Trafność zbieżną stwierdzono identyfikując istotne dodatnie korelacje z kliniczną diagnozą zaburzenia preferencji seksualnych pod postacią pedofilii (ICD 10, F.65.4), wcześniejszymi wyrokami za kontaktowe przestępstwa seksualne przeciw dzieciom, przestępstwa związane z materiałami o charakterze seksualnego wykorzystywania dzieci (CSEM) oraz ze szczegółową liczbą małoletnich poszkodowanych – zarówno oficjalnie wykrytych, jak i wskazanych w samoopisie. Na trafność różnicową skali wskazały nieistotne lub ujemne korelacje z historią przestępstw innych niż seksualne, przestępstwa seksualne przeciw osobom powyżej 15. lat oraz z poziomem zaangażowania w konsensualne relacje intymne z osobami dorosłymi.

Publikacje związane z projektem:

Zielona-Jenek, M., Seto, M.C., Lalumière, M.L. (2020). Przesiewowa Skala Zainteresowań Pedofilnych (SSPI, SSPI-2). Polskie tłumaczenie dostępne jest tutaj. 
Zielona-Jenek, M., Węglerska, O., Seto, M.C., Beisert, M. (w recenzji). Validation of the Screening Scale for Pedophilic Interests (SSPI) in a Polish Prison Sample of Men Who Committed Contact Sexual Offenses Against Children.